Jedną z przesłanek nowelizacji przepisów o cenach transferowych było uproszczenie przepisów, zmniejszenie obciążeń o charakterze biurokratycznym i administracyjnym dla przedsiębiorców, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw, a także dostosowanie obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej regulacji do zmieniającego się otoczenia prawnego i gospodarczego. Czy zmiany te faktycznie wprowadziły owe uproszczenia?
W znowelizowanych przepisach zredefioniowano krąg podmiotów powiązanych – a więc podmiotów, które są zobligowane do opracowania dokumentacji cen transferowych.
Podmioty powiązane to:
a) podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
b) podmioty, na które wywiera znaczący wpływ ten sam inny podmiot lub małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub
c) spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników, lub
d) podatnika i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółkę kapitałową wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład;
Przez wywieranie znaczącego wpływu należy rozumieć
- posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%: udziałów w kapitale lub praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub
- faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
- pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.
Ustawodawca w zmienionych przepisach jako istotny warunek decydujący o istnieniu powiązań między podmiotami wskazuje zatem m.in. „wywieranie znaczącego wpływu”. W przypadku powiązań właścicielskich zachowany został próg 25% – tyle żeodnosi się do szerszego rozumienia (udział w kapitale, prawach głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, udziału w zyskach, majątku lub ich eskpektatywy, w tym jednostki uczestnictwa i certyfikaty inwestycyjne).
Zmieniona została również definicja powiązań pośrednich – udział pośredni określa się również jako sumę wielkości wszystkich pośrednio posiadanych udziałów lub praw w podmiocie.
Ponadto podatnicy muszę mieć na uwadze wprowadzoną klauzulę antyabuzywną, dotyczącą kwestii ustalania powiązań między podmiotami gospodarczymi, w sytuacji gdy podmioty lub struktury właścicielskie zostały umieszczone w łańcuchu powiązań tylko w celu przerwania tego łańcucha. Więc po raz kolejny nasuwa się podsumowanie, że mimo iż pierwotnie miało być łatwiej, w praktyce może okazać się, że obowiązkiem dokumentacyjnym zostanie objęte szersze grono podatników – ze względu na poszerzony katalog powiązań między podmiotami.