W związku ze znowelizowanymi przepisami o cenach transferowych, zmienił się sposób określania obowiązku dokumentacyjnego. Według przepisów obowiązujących dla transakcji z roku 2017 i 2018, dokumentację grupową sporządzali tylko ci podatnicy, których przychody lub koszty w rozumieniu ustawy o rachunkowości przekraczały równowartość 20 mln EUR.

Dla transakcji zawieranych w roku 2019 do sporządzenia dokumentacji grupowej zobowiązani są podmioty powiązane konsolidowane metodą pełną lub proporcjonalną, które są obowiązane do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, jeżeli należą do grupy podmiotów powiązanych:

1. dla której jest sporządzane skonsolidowane sprawozdanie finansowe;
2. której skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę 200 000 000 zł lub jej równowartość.

Wydawać by się mogło zatem, że obowiązek sporządzenia dokumentacji grupowej spoczywa tylko na „dużych” podmiotach. Otóż nic bardziej mylnego. Ustawodawca wyraźnie wskazuje, że kryterium 200 mln zł nie odnosi się do przychodów podatnika, ale do skonsolidowanych przychodów grupy podmiotów powiązanych. Zatem w praktyce może okazać się, że podatnik jest relatywnie niewielkim podmiotem, który należy do grupy kapitałowej – a co za tym idzie, jeśli będzie zobowiązany do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, musi określić obowiązek przygotowania dokumentacji grupowej na podstawie sprawozdania skonsolidowanego (a nie jednostkowego / statutowego).

Wydawać by się mogło, że w grupach kapitałowych za tego rodzaju obowiązki co do zasady odpowiada spółka – matka, a zatem temat ten nas nie dotyczy. I tutaj kolejna niespodzianka – oczywiście, podatnik ma prawo przedłożyć dokumentację grupową sporządzoną przez spółkę – matkę, i to nawet w języku angielskim (tłumaczenie na dodatkowe wezwanie organu podatkowego w terminie 30 dni – dotyczy tylko języka angielskiego; w pozostałych językach należy przedstawić tłumaczenie bez wezwania), ale tylko i wyłącznie pod warunkiem, że odpowiada ona polskim regulacjom (co w praktyce jest niemożliwe, ponieważ polska ustawa wyznacza inny zakres elementów obowiązkowych niż wytyczne OECD).

Ustawodawca wyraźnie wskazał, że grupowa dokumentacja cen transferowych może być sporządzona przez podmiot powiązany obowiązany do dołączania grupowej dokumentacji cen transferowych lub inny podmiot należący do grupy podmiotów powiązanych, ale sporządzenie grupowej dokumentacji cen transferowych przez inny podmiot z grupy podmiotów powiązanych nie zwalnia z odpowiedzialności za zgodność tej dokumentacji z art. 11q ust. 2.

W związku z powyższym rekomendujemy wszystkim spółkom zależnym należącym do grup kapitałowych dokładne rozpoznanie obowiązku dokumentacyjnego – nie tylko z zakresu sporządzenia dokumentacji lokalnej, ale również grupowej.

Dane Ministerstwa Finansów pokazują, iż w 2018 r. przeprowadzono 139 kontroli w zakresie cen transferowych zakończonych wynikiem pozytywnym z ustaleniami, w wyniku których kwota dodatkowo wyliczonego lub doszacowanego dochodu wyniosła 1.337.989.416 zł, a kwota podatku dochodowego z tytułu stwierdzonych nieprawidłowości wynosiła 218.731.836 zł (źródło: ICT)