Co do zasady, podatek VAT (od towarów i usług), nie stanowi kosztów uzyskania przychodu ani przychodów podatkowych dla celów podatku CIT. Tak pewnie większość z nas uważa. Czy wiecie, że są od tego wyjątki.
Ostatnio przeczytałam wyrok WSA w Gdańsku (z dn. 5.01.2016, Sygn. I Sa/Gd 1161/11), który dotyczył rozpoznawania przychodów w przypadku sprzedaży wysyłkowej na terenie kraju członkowskiego UE.
Pierwszym, na co warto zwrócić uwagę, to fakt, że podatek od towarów i usług (jaki istnieje w Polsce) jest tożsamy z podatkiem od wartości dodanej, z jakim mamy do czynienia w Europie. Pamiętam jeszcze z czasów studiów, kiedy w zasadzie bez większego namysłu, podatek VAT i podatek od wartości dodanej stanowiły dla mnie ten sam rodzaj podatku i właściwie pojęć tych używałam zamiennie (tak, wiem – studia to zamierzchłe czasy, ale cóż, każdy z nas lubi powracać do swoich wspomnień). Tyle że wówczas nie zastanawiałam się nad istotą podatku, a traktowanie takie było dla mnie zdecydowanie mechaniczne.
NSA w wyroku z dnia 4 lipca 2013 r. (II FSK 1545/11) podkreśla, że mechanizm i konstrukcja prawna podatku określanego na gruncie prawa krajowego jako podatek od towarów i usług, a na gruncie prawa unijnego jako podatek od wartości dodanej są identyczne.
Wracając jednak do sedna sprawy, czyli do tematu podatek CIT: co do zasady podatek naliczony (bez względu na to, czy będzie to polski podatek od towarów i usług czy też europejski podatek od wartości dodanej) z prawem odliczenia w deklaracji VAT w jakimkolwiek kraju członkowskim (w przedmiotowej sprawie: Finlandia) nie stanowi kosztu uzyskania oraz podatek należny rozliczany w deklaracji VAT w innym kraju członkowskim nie jest przychodem dla celów podatku CIT.
Istota podatku VAT sprowadza się do tego, że powinien on pozostawać neutralny dla przedsiębiorcy, czyli że nie jest to podatek, którego ciężar ponosi przedsiębiorca. Z kolei założenie neutralności na gruncie podatku CIT oznacza, że VAT nie stanowi ani kosztu, ani przychodu podatkowego.
Od tej reguły jest jednak wyjątek. Mianowicie w przypadku, kiedy:
- podatnik zwolniony z podatku VAT nabywa towary i usługi w celu wytworzenia albo odsprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych z VAT
- w tej części, w której zgodnie z przepisami o VT podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty lub zwrot różnicy VATu
- naliczony podatek VAT nie powiększa wartości środka trwałego lub wnip
wówczas podatek naliczony stanowi koszty uzyskania przychodu (chodzi zatem tylko o takie przypadki, kiedy podatek VAT nie może zostać odliczony od podatku należnego lub zwrócony).
