Wynik finansowy brutto jest różny od wyniku podatkowego (podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym) jednostki, a różnice między tymi dwiema kategoriami przyjmują kierunek dodatni lub ujemny. Ustalenie znaku różnicy wpływa na dalsze wyliczenie podatku odroczonego.
Kierunek różnic (dodatnie, ujemne) jest uwarunkowany relacją wyniku bilansowego (wyniku finansowego brutto) do wyniku podatkowego (podstawy opodatkowania). I tak: jeśli wynik bilansowy jest wyższy od wyniku podatkowego, wówczas mówimy o dodatnich różnicach; jeśli to wynik podatkowy jest wyższy od wyniku księgowego, mamy do czynienia z różnicami ujemnymi.
wynik księgowy > wynik podatkowy ⇒ różnice dodatnie
wynik księgowy < wynik podatkowy ⇒ różnice ujemne
Ponieważ na wynik jednostki wpływ mają dwie determinanty, a mianowicie przychody oraz koszty, dodatnie różnice powstaną wówczas, kiedy przychody księgowe są wyższe od przychodów podatkowych lub kiedy koszty księgowe są niższe od podatkowych kosztów uzyskania przychodu. Odwrotnie, rzecz jasna jest z różnicami ujemnymi: przychody księgowe są niższe od przychodów podatkowych lub koszty księgowe są wyższe od kosztów podatkowych.
przychody księgowe > przychody podatkowe ⇒ różnice dodatnie
koszty księgowe < koszty podatkowe ⇒ różnice dodatnie
przychody księgowe < przychody podatkowe ⇒ różnice ujemne
koszty księgowe > koszty podatkowe ⇒ różnice ujemne
Poza czynnikiem kierunku relacji wyniku księgowego do wyniku podatkowego, różnice dzielimy ze względu na ich czasowość. Kryterium czasu wyodrębnia różnice trwałe i przejściowe, którym już niedługo przyjrzymy się z bliska.
